Bebeklerde Çölyak Hastalığı Hakkında Her Şey
Ülkemizde sıklıkla karşılaşılan bir hastalık olmasına rağmen hakkında oldukça az bilgiye sahip olunan çölyak hastalığı; bebek, çocuk, yetişkin, yaşlı ayırt etmeksizin her yaş grubundan bireyde, herhangi bir zamanda ortaya çıkabilme olasılığı bulunan bir hastalıktır.
Bu hastalığın ne olduğu hakkında bir fikri olmayan olan ebeveynler, çocuklarına çölyak tanısının konulması ile birlikte endişeye kapılabilmektedir. Bunun yanı sıra, belirtilerin görülmesine karşın çocuğunda çölyak olma ihtimâlini düşünmeyen aileler de olabilmektedir.
Çölyak Hastalığı Nedir?
Öncelikle hastalığın ne olduğunu ve neden meydana geldiğini öğrenmek, hastalığı tanımak gerekir. Çölyak hastalığı nedir, birlikte bakalım.
Çölyak, bir çeşit ince bağırsak rahatsızlığıdır.
Arpa, buğday, yulaf ve çavdar gibi tahılların içerisinde bulunan gluten proteini, genetik açıdan yatkınlığı bulunan bazı kişilerin vücudunda sindirime uğrayamaz ve ince bağırsakta bulunan ‘villi’ adı verilen hücrelerin kıvrık yapısını bozarak düzleştirmeye başlar.
Bunun sonucunda villi yapılarından karbonhidrat, yağ, protein, vitamin ve mineral emilimi engellenmiş olur. Vücudun savunma mekanizması da bu duruma tepki vermeye başlar.
Bu şekilde, vücut hassasiyeti sonucu ortaya çıkan bulgular da çölyak hastalığını işaret eder.
Çölyak hastalığı, ‘Gluten Enteropatisi’ ve ‘Celiac hastalığı’ gibi isimlerle de anılabilmektedir. Kısacası, vücudun gluten toleransını gerçekleştirememesi ve glutene karşı oluşan hassasiyet olarak tanımlanabilir.
Çölyak Hastalığının Çeşitleri
Çölyak hastalığının farklı çeşitleri bulunmaktadır;
Klasik Gluten Enteropatisi
Anne sütünün ardından ek gıdaya başlayan, 6 aylık ve sonrası bebeklerde görülen çeşididir. Ek gıdaya geçişle birlikte gluten alımında artış olacağı için bu süreçteki 6-12 aylık bebeklerde çölyak belirtileri gözlemlenebilir.
Atipik Gluten Enteropatisi
Diğer adı da ‘klasik olmayan çölyak’ tır. 5 yaş sonrası okul çağındaki çocuklarda ve yetişkinlerde karşılaşılan türüdür.
Potansiyel Gluten Enteropatisi
Kan testleri pozitif çıkan, ancak uygulanan biyopside negatif sonuç alınan kişilerin çölyak hastası olma potansiyeli yüksektir. Hasta değildirler, ancak ilerleyen bir dönemde hastalık ortaya çıkabilir.
Sessiz Gluten Enteropatisi
Çölyak hastalığının, bilinen belirtilerinden herhangi birini göstermeden farklı bir durumun araştırılması sırasında ortaya çıkan türüdür.
Çölyak Hastalığı Neden Olur?
Çölyak, kalıtım yoluyla geçen bir hastalıktır. Kişinin genetik yatkınlığı ile bağlantılı olarak ortaya çıkar.
Vücudunda ‘Homozigot DQ2’ genini taşıyan kişiler risk grubunda kabul edilir. Bu gen, çevresel faktörlerin de etkisiyle hastalığın ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Ancak ailenizde hasta olmamasına rağmen çocuğunuza bu tanı konulmuş olabilir.
Bunun dışında; Down sendromu, Turner Sendromu, IgA eksikliği, epilepsi, sarkoidoz, infertilite, osteoporoz gibi hastalıklara sahip kişilerin çölyak hastalığı riski bulunmaktadır ve belli aralıklarla kontrollerini yaptırmaları gerekmektedir.
Bu sebeple, çocuğunuzun bu hastalıklara benzer kronik bir hastalığı varsa, çölyak riski için düzenli kontrollerini yaptırmalısınız.
Bebeklerde Çölyak Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Sindirim sorunlarına yol açan çölyak, bazen hiçbir belirti göstermezken bebeklerde çölyak belirtileri hastalığın teşhis edilmesinde oldukça yardımcı olmaktadır.
- Bebeklerde uzun süre devam eden ishal
- Şiddetli karın ağrısı
- Midede şişkinlik ve gaz
- Kusma
- İştahsızlık
- Uzun süre devam eden kabızlık
- Kilo kaybı
- Hastalıktan kaynaklı demir eksikliği anemisi
- Gelişme geriliği (bebeğiniz yaşıtlarına göre daha kısa boylu ve zayıftır)
- Kas kaybı
- Huzursuzluk
- Hastalığa bağlı başka hastalıkların oluşması (tiroid yetmezliği, B12 eksikliği, folik asit eksikliği)
