Yeteneklerini Ortaya Çıkar
Yetenek nedir ve nasıl fark edilir? Yanıtı Formsante arşivinden… Yoracak, düşündürecek, vazgeçirecek, tekrar başlatacak, arada üzecek, eğlendirecek ama sonunda hep iyi hissettirecek.
Baştan söyleyelim, kolay olmayacak! Peşinden koşarsanız büyük bir haz vereceği, hayatınızı güzelleştireceği, sizi dinç tutacağı ve başka hiçbir şeyle uğraşmaya vakit bırakmayacağı kesin. Fiziksel, zihinsel ya da sanatsal yetenekleriniz ve onlara verdiğiniz değer, hayatınıza yüzde 100 anlam katacak. Peki, yetenekle istek aynı şey mi? Tutku mu lazım, yetenek mi? Bir yetenek alınıp, onunla ne yapılır ki? Şans diye bir şey var mı? Her yetenekli, başarılı olur mu? Yeteneksizsen senden bir şey olmaz mı? Kafamızda cevaplanmayı bekleyen bir sürü soru var. İzmir Türkan Özilhan Devlet Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Seda Sönmez, yetenekle ilgili merak ettiğimiz soruları cevapladı. Kendi yeteneklerimizi görüp, onlara değer verip, arkasından gittiğimizde yaşayabileceğiniz hayatı keşfetmek için mutlaka okuyun.
YETENEK NEDİR?
Yetenek nedir? Yetenek nasıl fark edilir? Yetenek; genel anlamıyla insanın doğuştan gelen, öğrenme olmaksızın herhangi bir alanda onu diğerlerine göre daha farklı kılan her türlü yeterlilik ve üstün beceri özelliği olarak tanımlanabiliyor. Yetenek, fiziksel veya zihinsel olabiliyor. Yani soyut anlamda matematik, edebiyat, sanat gibi kavramsal düşünme becerisinin gelişmişliği olduğu alanlarda ortaya çıkabildiği gibi, fiziksel, somut bir işin, mekanik ilkeler çerçevesinde hızlı, yaratıcı çözümlemeler ve yüksek el becerisiyle de ortaya çıkabiliyor. Yetenek ister gelişmiş, ister gelişmemiş olsun, belirli türden işler yapma konusunda doğuştan gelen bir potansiyel. Yani temel olarak herkesin yapabileceği şeyleri, herkesten daha iyi ve farklı yapabilme becerisi diyebiliriz.
Profesyonel anlamda hangi alanda ya da alanlarda yetenekli olduğumuzu öğrenebilmek için bazı ölçme ve değerlendirme teknikleri bulunuyor. Kavramsal öğrenme becerisi, birbiriyle ilişkilendirme, analiz yetisi ile bunu en doğru ve net şekilde ifade etme gücüyle ortaya çıkarılabilir. İnsanın yeteneklerini keşfinde zaman faktörü önemli bir yere sahip. Her yeni bir şeyi öğrendiğimizde beyin hücrelerinde yeni bağlar oluşuyor. Bu konulardaki deneyimler arttıkça da bu bağlar güçleniyor ve gelişiyor. Kullanılmayan bağlar da zayıflıyor ve zamanla o alandaki yeteneğimiz köreliyor.
Sadece ham bir yetenek, o alandaki becerinin en yüksek seviyede ortaya çıkartılıp, kullanılabileceği anlamına gelmez. Bu yüzden de yetenekleriyle alanlarında isim yapmış insanlar bile yeteneklerini üst seviyelere çıkartmak için mutlak bir şekilde, günde en az 8-10 saatlik çalışma ve geliştirme programları uygular. Ancak bu şekilde yeteneklerini daha üst seviyelere taşıyabilirler. Hangi yetenekle dünyaya geldiğimizi bilmek çoğu zaman imkansızdır. Bu yüzden daha erken dönemlerde farklı uyarıcılara maruz kalmak, farklı alanlarda deneyimlerde bulunmak ve bunu sürdürmek yeteneklerimizin farkına varmada önemli rol oynuyor. Çünkü zamanla maruz kaldığımız farklı uyaranlara vermiş olduğumuz tepkiler, yeteneklerimizi belirlemeye başlıyor. Bu açıdan olabildiğince erken dönemlerde, ne tür potansiyel yeteneklere sahip olduğunu öğrenebilmek, yetenek havuzunun çeşitliliğini ve derinliğini görebilmek önemli.
